نحوه درست شیردهی نوزاد

نحوه درست شیردهی نوزاد

برای تغذیه نوزادی که در ابتدای زندگی فقط با شیر تغذیه می‌شود، یکی ازمهم‌ترین کارها این است که بتوانید درست و ایده‌آل به او شیر بدهید. چند حالت مختلف برای شیردهی مادر وجود دارد که مادر می­تواند از این پوزیشن­ها برای تغذیه نوزاد خود استفاده کند.

وضعیت‌های مختلف شیر دادن نوزاد

الف) وضعیت گهواره­ای (معمولی): متداول‌ترین وضعیت یعنی مدل سنتی یا گهواره‌ای را توضیح می‌دهیم:

ابتدا دست­هایمان را با آب و صابون می­شوئیم و سپس در وضعیتی آسوده قرار می­گیریم. (اگر وضعیت مناسبی نداشته باشید، شیردهی، شما را خسته و کلافه خواهد ساخت.) شیرخوار را به گونه­ای در آغوش بگیرید که سرش در خمیدگی آرنج قرار بگیرد و با کف همان دست، باسن نوزاد را نگه دارید، نوزاد را کاملاً روی سینه برگردانید که سینه و شکم نوزاد به طرف سینه و شکم شما قرار بگیرد. برای این‌که وزن از روی شانه نوزاد برداشته شود و راه هوایی برای او باز گردد، چهار انگشت دست دیگر را کاملاً ته ببرید و آن را با انگشت شست، بالا نگه دارید. نکته مهم در شیر دادن این است که شیرخوار باید نوک و هاله قهوه‌ای را تا آن جا که ممکن است به دهان ببرد و آن را بمکد. در صورتی که لب­هایش غنچه باشد و فقط نوک سینه را بمکد، نوک سینه را زخم می­کند، هوا را می­بلعد و شیر کافی نخواهد نوشید. برای جلوگیری از این اتفاق شایع، در شروع شیردهی با نوک ، لب شیرخوار را مرتباً لمس می‌کنیم و منتظر می­شویم تا شیرخوار دهانش را باز کند و آنگاه به سرعت نوک و هاله قهوه­ای را در دهانش قرار می­دهیم. در این‌صورت اگر از نیم رخ نگاه بیندازیم، چانه نوزاد به مادر چسبیده یا نزدیک به آن است و اگر هاله قهوه­ای دیده شود، بیشتر در بخش بالای هاله قهوه­ای است تا در پایین آن؛ مادر نیز در این وضعیت دردی احساس نخواهد کرد.

ب) گهواریه­ای متقابل: این روش شبیه روش قبلی است. شیرخوار به پهلو و رو به مادر قرار می­گیرد و مادر قاعده سر، گردن و قسمت بالای پشت شیرخوار را با کف دست خود حمایت می­کند و او را به طرف مقابل می‌گذارد. به عنوان مثال در صورت شیر دادن از چپ، شانه و پشت شیرخوار با ساعد دست راست مادر حمایت می­شود و مادر می­تواند به راحتی با دست چپ خود چپ را نگه دارد. این روش به خصوص در ماه اول تولد، برای شیرخواران نارس و بیمار که توانایی کافی برای کنترل سرشان ندارند و یا شیردهی در موارد آزردگی و زخم نوک به کار می­رود.

 ج) خوابانیدن به پهلو: این روش بخصوص برای مادرانی که سزارین شده‌اند، مفید است. در این روش سر و بدن نوزاد در امتداد یک خط مستقیم است، صورت او روبروی مادر و بینی‌اش مقابل نوک قرار می­گیرد. بدن نوزاد در تماس نزدیک با بدن مادر است و پشت او با دست مادر حمایت می‌شود.

د) وضعیت زیر بغلی: دراین روش، شیرخوار به پهلو یا پشت، روی بالش بین بازو و قفسه سینه مادر (زیر بغل) قرار می­گیرد به طوری که پاهای شیرخوار در زیربغل و به طرف پشت مادر باشد و مادر با کف دست خود، قاعده سر و گردن شیرخوار را نگه داشته و با ساعد خود بدن او را حمایت می­کند.

به طور کلی شیردهی باید در وضعیتی انجام شود که مادر و شیرخوار هر دو راحت باشند و در این وضعیت خسته نشوند. اگر هنگام شیردهی احساس درد در نوک داشتید و یا متوجه شدید که شیرخوار مقدار کافی از هاله قهوه­ای را نگرفته است، باید به یکی از روش­های زیر را از دهان شیرخوار خارج کنید و دوباره تلاش کنید تا را به شکل صحیح در دهان بگیرد:

چانه شیرخوار را به سمت پایین فشار دهید.

با انگشت، قسمتی از را که نزدیک به لب بالایی شیرخوار است را به طرف پایین فشار دهید.

انگشت کوچک و پاکیزه خود را از گوشه دهان شیرخوار وارد دهانش کنید.

نحوه درست نگه داشتن

مادر باید سینه‌اش را طوری در دست بگیرد که گرفتن نوک و هاله آن برای نوزاد آسانتر باشد و نیز وزن آن از چانه نوزاد برداشته شود. یک روش برای نگه داشتن سینه به این طریق است که مادر انگشت شست را بالای سینه و سایر انگشتان دست را بصورت چسبیده به قفسه سینه خود بگذارد، با فشار ملایمی که انگشت شست به بالای سینه وارد می­کند، سبب بالا آمدن نوک آن و گرفتن بهتر توسط نوزاد می­شود. باید دقت داشته باشید که انگشتان روی هاله‌ی قهوه‌ای قرار نگیرد و تا حد امکان از هاله دور باشد، چون می‌تواند سبب اختلال در گرفتن صحیح نسج کافی سینه توسط نوزاد شود. با باز شدن سوراخ­های خروجی بینی در حین شیر خوردن، وی به راحتی نفش می‌کشد. نیازی به عقب کشیدن سینه از بینی برای نفس کشیدن نوزاد نیست. در صورت نگران بودن از این وضعیت می­توان باسن نوزاد را کمی بطرف خود و بالا حرکت داد تا بینی مختصری از سینه، دورتر قرار بگیرد.

به این روش C- Hold» گفته می­شود، یعنی شست روی سینه و چهار انگشت زیر آن قرار می‌گیرد. در این شرایط همانطور که اشاره شد، باید انگشتان در عقب و با فاصله از هاله بخصوص در قسمت زیرین سینه باشند، حتی مادرانی که سینه‌های کوچک دارند در هفته‌های اول شیردهی با نگهداشتن سینه خود به نوزاد کمک کرده و همچنین در یافتن وضعیت بهتر موفق‌تر خواهند بود. سینه اکثر مادران در هفته­های اول شیردهی بیش از همیشه بزرگ است و نگه داشتن آن، کار را آسان‌تر می­کند. چون دیدن قسمت زیرین هاله برای مادران مشکل است. نحوه نگه داشتن سینه به صورت سیگار یا مانند قیچی (V-Hold) اگرچه سال­ها مورد استفاده بوده، امّا معایبی نیز دارد. ایراد این روش که نوک سینه بین انگشت سبابه و انگشت وسط واقع می‌شود، آن است که این دو انگشت آنطور که انگشت شست در نحوه C-hold باز می­شود، نمی­تواند از هم باز شوند، بنابراین ممکن است مزاحم گرفتن نوزاد باشد و نگذارند که تا آن جایی که باید، وارد دهان نوزاد شود؛ که این مسئله خود سبب زخم نوک سینه هم می­شود. بعلاوه فشار دوانگشت، ممکن است مجاری شیر را مسدود کند. نوزاد را باید تشویق کرد که دهان خود را کاملاً باز کند تا سینه به عمق دهان او برود، به این ترتیب او خواهد توانست سینه را به خوبی بگیرد.

منبع